فهرست مطالب

منظر - پیاپی 11 (آذر 1389)

مجله منظر
پیاپی 11 (آذر 1389)

  • ویژه منظر شهری تهران
  • 80 صفحه، بهای روی جلد: 50,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1389/09/15
  • تعداد عناوین: 18
|
  • صفحه 5
  • علیرضا نوروزی طلب صفحه 18
    یکی از استعدادهای شگرف آدمی درک معقولات و مفاهیم است. قوه مفکره، امکان فهم را برای انسان ها میسر کرده است و نیروی فهم نیز توان تفسیر جهان را فراهم آورده است. پدیده های طبیعی و دست ساخته های انسانی، ابژه ها یا «برابر نهاده شده» هایی است که در هر مرتبه ای از مراتب فهم، عرصه تفسیر را نیز مفتوح داشته است. شهرسازی و شهرنشینی تجسم تاریخمند حیات و تجربه زندگی است که به مثابه پیکره ای انداموار نشان از تکاپوی مادی و معنوی نوع بشر دارد. شهر در نگرش هرمنوتیکی همچون متن قابل تفسیر، تجلی گاه زندگی اجتماعی اوست که علاوه بر جنبه های کارکردگرایانه ویژگی های حیات معنوی جوامع انسانی را نشان می دهد.
    فرم و شکل شهر از مجموعه بافت های نشانه ای تشکیل شده که ماهیتی زبانی دارند. شکل شهر، می تواند به مثابه شکلی معنادار تفسیر شود. هرمنوتیک در این بحث علم تفسیر نشانه های موجود در متن شهر برای دریافت معانی آن است. علم هرمنوتیک و نشانه شناسی ابزاری کارساز در فهم فرم و محتوا از طریق تحلیل نشانه های منظر شهری است.
    کلیدواژگان: هرمنوتیک، نشانه شناسی، شهر، زبان تجسمی، فرم و محتوا
  • فریبرز رئیس دانا صفحه 22
  • احمدعلی فرزین صفحه 26
    شهرها از روی نشانه های شهری و مشاهده عینیت ها و نقش خاطره ها در ذهن شناخته می شود؛ نشانه هایی همچون آب، کوچه، میدان، خیابان، فضای باز و سبز و... همراه با جریان زنده فعالیت های جمعی و اجتماعی در شهر.
    فضاهای مذهبی و زیارتی در شهرهای امروز، از جمله فضاهای گم شده هستند که مدیریت شهری تنها بر بار معنایی آنها در رفتارهای اجتماعی تاکید می کند. درحالی که توجه به منظر زیارتی می تواند عامل اصلی در تعریف الگویی برای شهر اسلامی در ایران باشد. منظر زیارتگاه ها، کلیدواژه های ادراک شهروندان از فضاهای شهر است. این نوشته از طریق شرح ظرفیت ها و عملکرد اماکن زیارتی درصدد دستیابی به مفهومی است که در تمامیت منظر شهری، نقش مهمی در تشکیل خاطره جمعی و فضای شهر نزد شهروندان ایفا کند.
    کلیدواژگان: منظر زیارتی، شهر، امامزاده، تهران
  • صفحه 28
  • سمانه یاراحمدی صفحه 30
    تهران از جمله بزرگترین کلان شهرهای دنیاست که به دلیل عدم انطباق ساختار قدیم و جدید آن، از نابسامانی های بسیار رنج می برد. عناصر تشکیل دهنده هویت این شهر که طی چندین دهه ثابت بوده است، طی تحولات صنعتی، اجتماعی و سیاسی که قطع تداوم فرهنگی را به دنبال داشت از خاطره اذهان عمومی پاک شده اند.
    از جمله این عناصر لبه های شهری هستند که نقش اساسی در هویت منظرین با شهر دارند. رویکردهای حاضر به لبه های شهری در تهران به دلیل عدم شناخت ظرفیت های منظرین آنها، حداکثر کالبدی بوده و به همین دلیل بسیاری از آنها، امروزه از بین رفته است. در صورتی که لبه های شهری از عناصر اصلی معرفی شهر در ذهن مخاطب است. این نوشته درصدد است با استناد به دانش منظر شهری و تعریف لبه شهری در این نظریه، نمونه ها و ظرفیت های لبه های شهری تهران را تحلیل و ارزیابی کند.
    کلیدواژگان: منظر شهری، لبه شهری، تهران، ساختار تاریخی
  • محمد آتشین بار صفحه 38
    خیابان از جمله فضاهای زیستی اجتماع است که لابه لای نگرش کالبدی به شهر گم شده و این در حالی است که اصلی ترین عنصر ادراک شهر، به حساب می آید. منظرشهری، دانشی است که خیابان را (نه ساختمان های آن را) به عنوان یکی از مولفه های اصلی کیفیت بخشی به شهر می شناسد.
    طی سه دهه اخیر، خیابان انقلاب به عنوان یکی از مهم ترین محورهای تهران، مورد توجه مدیریت شهری قرار گرفت. اما رویکردهای کلاسیک برای ساماندهی کالبد، نتوانست کیفیت مورد انتظار را به وجود آورد.
    این نوشتار با توجه به مفهوم منظر خیابان، «منظر جلوی دانشگاه تهران» را به عنوان پهنه ای ویژه از منظر خیابان انقلاب تحلیل و رویکردی را برای مداخله در آن ارائه می کند. این رویکرد، سه هدف هویتی، عملکردی و زیبایی شناسی را مورد توجه قرار داده و از برخورد کالبدی با مقوله خیابان که به اقدامات سطحی می انجامد، پرهیز کرده است.
    کلیدواژگان: منظرشهری، خیابان، انقلاب اسلامی، هویت، تاریخ
  • زهرا رستگاری، سید محمدباقر منصوری صفحه 44
    اینجا تهران است. گنجینه ای فراهم آمده از دویست سال مدنیت عصر جدید، که به سختی می توان تصویری مشخص، خاطره انگیز و بیادماندنی از آن را آن گونه که شایسته این شهر باشد به خاطر سپرد. سیمای تهران با معیارهای سودجویانه شکل گرفته است. جسمیت و ترکیب توده های ساختمانی، که بخشی از مورفولوژی شهر است تحت عنوان پلاستیک شهر قابل بررسی است. در این نوشته به ارزیابی چگونگی پلاستیک شهر تهران پرداخته شده و ادراکات برآمده از آن معرفی شده است.
    کلیدواژگان: پلاستیک شهر، نظم شهر، مورفولوژی، سیلوئت تهران
  • ساناز نوش آفرین صفحه 51
    تبدیل روستا به شهر به عنوان دگردیسی در سکونتگاه های انسانی، از چالش های عمده شهرنشینی، خصوصا در کشورهای درحال توسعه است. امروزه، گسترش بیش از حد کلانشهرهایی چون تهران باعث تخریب بافت ها و سازمان فضایی شهر شده و ساکنین بافت های میانی برای آرامش و آسایش، به سمت بافت های بیرونی، دره ها و مناطق خوش آب و هوای اطراف شهر مهاجرت و روستاهای مجاور شهر را برای سکونت اختیار کرده اند. این امر موجب تخریب باغات و مناظر بکر طبیعی روستایی می شود. در مقابل شیوه شهرنشینی امروز سرزندگی و نشاط فضاهای شهری را از میان می برد. عدم رسیدگی به این روند موجب زوال و نابودی بستر طبیعی و خاطرات روزگاران قدیم و مناطق روستایی، که بخشی از هویت ماست خواهد شد.
    روستاهایی که در حاشیه شهرها بوده و در دل شهر به صورت ارگانیک به زندگی خود ادامه می دهند، روستا شهر 1نام گرفته اند. اتخاذ روش ها و سیاست هایی که بتواند ضمن ایجاد پیوند قوی بین روستا و شهر، موجب ارتقای کیفیت زیست محیطی آنها شده و در عین حال بافت سنتی و طبیعی روستا را حفاظت کند، حائز اهمیت است. احیای روستا شهرها به عنوان نقاط هدف گردشگری شهری، فضای مطلوبی برای شهروندان خسته از زندگی ماشینی می سازد.
    کلیدواژگان: روستا، شهر، گردشگری روستایی، گردشگری شهری، اوین، باغچاله
  • مهرداد کریمی مشاور صفحه 56
    منظر شهری را می توان در ابعاد عملکردی، هویتی و زیباشناسانه مورد بررسی قرار داد، بر همین اساس این نوشتار نیز به جنبه های زیبایی شناسی ساختمان های بلند در منظر شهری و با هدف تشخیص سلیقه مردم نسبت به ساختمان های بلند به بررسی این بناها با رویکرد زیبا شناسانه می پردازد. ابعاد زیبا شناسانه منظر شهری در دو بعد کالبدی و نمادین مورد بررسی قرار گرفته است.
    در نهایت بر اساس تحقیق انجام گرفته در این نوشتار مشخص شد که ترجیح شهروندان تهرانی نسبت به بناهای بلند به ترتیب شامل قرارگیری بناهای بلند در موقعیت بصری مناسب، کیفیت ساخت مطلوب و سپس اشارات معنایی است.
    کلیدواژگان: ساختمان بلند، زیباشناسی کالبدی، زیباشناسی نمادین، ترجیح مردم
  • منا مسعود لواسانی صفحه 62
    تهران را شهر نابسامانی می خوانند که علاوه بر اینکه آلوده و بی نظم است، نا امن و نامهربان نیز هست. اغلب شادابی اماکن عمومی شهر نتیجه قابلیت دسترسی و فعالیت های مرتبط با آن است. باید برخی ویژگی های اساسی در قیزیک شهر موجود باشد تا توسط مردم به عنوان مکانی برای ملاقات و اجتماع دوستانه برگزیده شود. با توجه به فقر تهران از نظر فضاهای عمومی و جمعی، پارک ها از معدود پتانسیل های موجود برای ارتقای کیفیت فضای شهر است که متاسفانه در مواردی با اهمال در برنامه ریزی و طراحی های نادرست به فضاهایی نامطلوب برای شهروندان و امن برای بزهکاران تبدیل شده است. پارک لاله یکی از این موارد است که این نوشتار به مسئله آن تحت عنوان «انسداد منظر» می پردازد و با شرحی بر یکی از تجارب موفق دنیا سعی بر ارائه پیشنهادی در اصلاح وضع موجود دارد.
    کلیدواژگان: دسترسی فیزیکی و بصری، فضاهای بی دفاع، آسیب اجتماعی، پارک لاله، موزه
  • شهرزاد خادمی صفحه 66
    زبان نویسندگان که روشنفکران جامعه هستند، نماینده زبان جامعه است، لذا نوشته های آنها منبعی درخور برای شناخت محیط، منظر و فرهنگ به شمار می رود. این نوشتار درصدد است، نمادهای منظر شهری تهران را در ادبیات معاصر ایران، که به دست نویسندگان ایرانی قلم خورده، شناسایی کرده و مکان های خاطره انگیز تهران را در چهار دوره تاریخی معرفی نماید: اول: دوره قاجار و سال های اول حکومت رضا شاه؛ دوم: دوره پهلوی؛ سوم: سال های نزدیک به انقلاب اسلامی و چند سال پس از آن؛ چهارم: سال های بعد از جنگ تا روزگار حاضر. در برخی موارد، این دوره های تاریخی را نمی توان به صورت کامل از هم تفکیک نمود، زیرا ماجرایی به هم پیوسته در داستان مطرح می شده است.
    کلیدواژگان: منظر شهری، ادبیات، تهران، چهار دوره تاریخی
  • کیوان خلیجی صفحه 72
    اسناد توسعه تهران هریک به نحوی موضوع منظر شهری را مدنظر قرار داده است. طرح جامع جدید تهران (1386) نیز با ارائه چند راهبرد در خصوص وضعیت مدیریت منظر شهری، هفت طرح موضوعی برای این امر پیشنهاد کرده که یکی از این هفت طرح، برنامه راهبردی طراحی شهری و مدیریت منظر شهری تهران است. این طرح در سه مرحله برنامه ریزی شده و تاکنون یک مرحله از آن مورد مطالعه و تدوین قرار گرفته است. نوشته حاضر روایتی از این طرح با رویکرد محتوایی است. که در انتها، سه نکته را در ارزیابی طرح مذکور بیان می دارد.
    کلیدواژگان: منظر شهری، تهران، مدیریت منظر، طرح راهبردی، طرح جامع
  • حسام دادخواه صفحه 78
    حضور تهران در سینماتوگراف، سابقه ای دیرین، تقریبا به اندازه خود عمر سینما دارد. به علاوه تهران به عنوان تنها قطب سینمایی کشور لوکیشن بخش بزرگی از فیلم های ایرانی (و تقریبا همه فیلم های شهری) بوده است. اما چه میزان از این حضور فراوان، آگاهانه و موثر بوده است نقش تهران در سینمای ایران چیست؟
    این نوشته درصدد است با نگاهی به فیلم های مهم تاریخ سینمای ایران که با موضوع «تهران» ارتباط دارند و با تورق کارنامه فیلمسازان بزرگ کشور، چیستی ادراک از تصویر تهران در فیلم های ایرانی را ارائه کند. و درحقیقت منظر شهر تهران از دریچه فیلم های سینمایی بررسی خواهد شد که می توان آن را «منظر سینمایی تهران» نامید.
    کلیدواژگان: منظر شهری، سینما، تهران، ادراک
|
  • Claude Massu Page 12
  • Alireza Noroozitalab Page 18
    One of the wonderful talents of human is to understand rational ideas and concepts. The thinking ability has made the understanding possible for humans and understanding has also provided the ability to interpret the world. Natural phenomena and human artifacts are objects that in each level of realization levels, has opened the interpretation field too. Urban planning and urbanism is the historical visualization of life and living experience which like an anatomic figure shows the spiritual and physical rush of mankind. In the hermeneutics attitude city as an interpretable context is the expression of his social life that shows the spiritual life of human societies in addition to functional aspects. Form and shape of the city is composed of sign textures which have a linguistic nature. Shape of the city can be interpreted as a meaningful shape. In this discussion, hermeneutics is the science of interpreting city indications in order to obtain their meanings. Science of Hermeneutics and semiotics is an effective tool to understand the form and content through the analysis of urban landscape signs.
  • Fariborz Raeisdana Page 22
  • Samaneh Yarahmadi Page 30
    Tehran is one of the largest metropolitan cities in the world that suffers from Irregularity due to nonconformity in the old and new structure. identity factors within the city that have been constant for decades have been faded from public memory among industrial, social and political evolution that had leaded to the interruption in the culture of society. One of these factors is urban edge that has close relationship with urban landscape of city. The current approach to the urban edge in Tehran is merely objective and physical and that is why many of urban edges in Tehran have been destroyed. While urban edges are one of the most important factors of Recognition of the city among public mind. The intention of this paper is to analyze and evaluate different aspects and capacities of urban edges of Tehran through Theoretical knowledge of landscape design and definition of urban edge.
  • Mohammad Atashinbar Page 38
    Street is one of the living spaces of the society which is lost in the physical approach to city although it is considered as the main element to perceive the city. Urban landscape is a knowledge that assumes the street (not its buildings) as one of the main factors qualifying the city. During the past three decades the Enghelab (Revolution) Street has attracted the urban management’s attention, as one of the most important axes of Tehran. But classical approaches to organize the framework couldn’t reach the expected quality.
  • Zahra Rastegari, Seyyed Mohammadbagher Mansouri Page 44
    This is Tehran. A treasure collected in two hundred years of modern age civilization and it is difficult to keep a clear, nostalgic, memorable image of this city in mind, as it deserves. Tehran appearance is formed with profit-seeking standards. Substantiality and the composition of building masses which is a part of the morphology of the city can be studied as the “Urban Plastic”. This article investigates the urban plastic of Tehran and introduces the perceptions emerged from it.
  • Sanaz Nooshafarin Page 51
    Transformation of village to the city, as a metamorphosis in human settlements, is the major challenges of urbanization, especially in developing countries. Nowadays, the excessive extension of metropolises like Tehran, cause damage of tissue and the organization of urban space. Inhabitants of the intermediate tissue to find peace and comfort have provided for residency, at the outer tissues, valleys, areas with good weather around towns and villages surrounding the urban fabric. This leaded to the destruction of gardens, trees and original nature of urban and rural landscapes. The exhilaration and vitality of urban areas will have been vanished and lack of attention to this process will be lead to deterioration and destruction of the natural substrate. If we not considering these spaces and not protect the environment and natural ecology, we will be unable to retain old days and memories of the rural areas, which made part of our identity. In this regard, villages which were on the margins of towns and after the physical expansion of cities, they remain originally and continue their lives in the heart of the city, have called rural-city (in cities rural area). Adopt methods and policies which can create a strong link between rural and urban context, and also can promote environmental quality and texture while protecting traditional and natural tissue of villages, is important. Revive the Rural-City as the target areas of urban tourism, can be favorable atmosphere for the citizens which were tired of mechanical living.
  • Mehrdad Karimi Moshaver Page 56
    Urban landscape can be considered in three approach, functional, identity, and aesthetic. In this research aesthetical aspect of tall buildings in urban landscape is considered. The aim of this research is cognition of public preferences about tall buildings according aesthetic approach. Aesthetic approach in this research is considered in tow aspects, physical and symbolic. Physical aspect is considered according formal attributes and symbolic aspects is considered according historic, meaningful and cultural attributes. According findings in this research, public preferences about tall buildings in urban landscape is depend on 1- position of building 2- construction quality 3- symbolic hints, in respectively.
  • Mona Masoud Lavasani Page 62
    Tehran is known as an irregular city which is not only polluted, but also unsafe and inhospitable. The happiness of city public places is mostly the result of accessibility and activities related to it. Some fundamental features should be available in the Physics of city so that it can be elected by people as a place for meetings and friendly gatherings. According to Tehran poverty of public and collective spaces, parks are of the few existing potentials to promote the quality of urban space which unfortunately in some cases have turned into undesirable areas for citizens but safe for offenders because of negligence in planning and incorrect designing. Laleh Park is one of these cases. This article deals with this issue entitled as “obstruction of view” and tries to make a suggestion for reform the current status by describing one of the successful experiences of the world.
  • Shahrzad Khademi Page 66
    writers and novelists are enlightened members of the society as a matter of fact they are their societies Language. thus, their letters are advantageous sources to comprehend environment, landscape and culture. This paper is trying to find out and mention emblems of urban landscapes of Tehran in modern literature and novels of Iran and then it presents memorable places in four periods: Qajar dynasty period and beginning years of Shah Reza Pahlavi dynasty. Pahlavi dynasty. The period near Islamic Revelation of Iran and about 10 years after that. The years after imposed war till to days. In some occasions we cant separate these periods from each other since a contiguous story is discussed.